TV'de Güreş - TV'de Canlı Güreş Yayınları, Güreş Maçı Hangi Kanalda?

Spor Ekranı olarak her spor kategorisinde olduğu gibi güreş kategorisinde de müsabakaları gün gün, saat saat sıralıyoruz. Spor Ekranı web sitesi ya da mobil uygulaması üzerinden hangi gün hangi saatte ve hangi kanalda güreş müsabakası olduğunu pratik bir şekilde görüntüleyebilirsiniz. Ay içerisinde yayınlanacak olan güreş maçlarının TV yayın akışı bilgilerine üstteki tablodan erişebilirsiniz. Güreş maçlarının hangi gün ve saatte yayınlandığını ise sayfamızda  bulabilirsiniz. Şimdi dilerseniz; “Güreş nedir?”, ”Güreşin kuralları nelerdir?” ve “Başarılı Türk güreşçiler kimlerdir?”, gibi trend sorulara odaklanalım.

Güreş Nedir?

Güreş, özellikle Türkiye topraklarında her daim geçerliliği olan spor dallarından bir tanesidir. Türkiye’nin özellikle Olimpiyat Oyunları gibi büyük organizasyonlarda halterle beraber ciddi başarılar elde ettiği güreş; fiziksel güce ve teknik becerilere dayanır. Aynı zamanda stratejik yaklaşımların da belirleyici olduğu bu özel spor dalında kararlılık ve disiplin gibi unsurlara odaklanmak gerekir. 

Güreşin kökenlerine baktığımız zaman Antik Yunan döneminde gerçekleştirilen Olimpiyat Oyunları ile karşılaşabiliriz. O dönemki oyunlarda güreş dalında dereceler almak önemli bir itibar kaynağıydı. Bu oyunda iki rakip, belli hatlarla sınırlandırılmış bir alanda birbirleri ile karşılaşırlar. Beden güçlerini kullanmak suretiyle, müsabaka içerisinde dengede kalarak rakibe kuvvet uygulamaya çalışırlar. Güreş dalında temel olarak serbest stil adı verilen stil dışında grekoromen adı verilen stilden de söz etmek mümkündür. Bu stillerin her ikisi de kendine has özelliklere ve kurallara sahiptir.

Fiziksel gücün yanında özgüveni ve strateji yeteneklerini de artıran bir spordur. Her şeye rağmen güreşin temelinde centilmenlik ve rakibe saygı söz konusudur. Bu nedenle güreş alanında birbirleriyle rekabet etseler bile sporcular belli sınırları aşmamaya özen gösterirler. Güreş, dünya genelinde geniş bir izleyici kitlesi tarafından takip edilir. Olimpiyat Oyunları içerisinde güreş müsabakalarının günleri ve saatleri özel olarak incelenir.

Türkiye de güreş konusunda marka denilebilecek ülkeler arasındadır. Kendi ekolünü yaratan ve hemen hemen her büyük organizasyonda ülkemize belli dereceler getiren bu olimpik dal, birçok profesyonel sporcu çıkarmıştır. Türkiye’de güreş faaliyetlerini yürüten kurum, büyük ölçüde Türkiye Güreş Federasyonu’dur. Türkiye Güreş Federasyonu 1923’te kurulmuş ve faaliyetlerini bugüne kadar sürdürmeyi başarmıştır.

Güreşin Kuralları Nelerdir?

Pek çok spor dalında olduğu gibi güreşte de bazı kurallar söz konusudur. Bu kuralların zaman zaman esnetildiğini ya da değiştiğini de gözlemliyoruz. Fakat bu çok eski spor dalına dair kurallar genel olarak belli bir çizgide ilerlemiştir. Bu arada farklı güreş stilleri için özel kurallardan da söz etmek mümkün. Genel düzeyde güreşte kabul gören kurallardan bazıları şu şekildedir:

• Güreş mutlaka hakemin başlangıç düdüğü ile başlar. Güreş için karşılaşacak olan rakipler belirlenen alanı aşmadan rekabet etmek zorundadır.
• Güreşçiler maç esnasında birbirleri ile temas halinde olurlar. Fakat rakibin belli bölgelerine bilinçli olarak temas etmek yasaklanmıştır. Kasık, yüz ve saç bölgesi bu yasaklı bölgelerin başında gelir.
• Güreşte temel hedef, rakip güreş oyuncusunu tuş etmektir. Rakibinizi belli bir süre içerisinde sırt üstü olmak kaydıyla yere yatırmayı başarırsanız “tuş etme” durumu gerçekleşir. Tuş etme ile beraber müsabaka orada sonlanır. Tuş etmeyi başaran güreşçi müsabakanın kazananı ilan edilir.
•  

• Yerle müsabakalarda daha sınırlı süreler söz konusudur ancak bu süreler uluslararası organizasyonlarda daha fazla tutulur.
• Kurallara uyum sağlamayan güreşçiler, hakem tarafından puanlarla cezalandırılır.

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere her güreş oyununun ve hatta organizasyonunun kendine özgü kuralları mevcuttur. Fakat bu sıraladığımız kurallar, hemen hemen tüm güreş müsabakalarında uygulanan kurallardır.

Kaç Çeşit Güreş Stili Vardır?

Güreş, farklı ülkelerde ya da kültürlerde farklı stillerle karşımıza çıkabilmektedir. Bu farlı kültürler, yeni kural ve teknikleri de beraberinde getirir. Bu stillerden bazılarına birlikte göz atalım:

• Serbest Stil Güreş: Bu tür, dünyada en çok karşılık bulan güreş türüdür. Güreşçiler, serbest stil güreş müsabakalarında çok daha rahat hareket eder. Bu hareket özgürlüğü, seyir zevkini de beraberinde getirir.

• Grekoromen Stil Güreş: Antik Yunan döneminden bu yana benimsenen bir stildir. Bu türde güreşçilere yalnızca vücutlarının üst kısımlarını kullanma izni verilmektedir. Bir bakıma bacakların kullanılması yasaklanmıştır. Bu nedenle üst vücutla alakalı teknikler daha fazla öne çıkar.

• Sumo Güreşi: Suma güreşi, Japonya’da karşımıza çıkan bir güreş tarzıdır. Söz konusu stilde ağırsıklet adı verilen özel güreşçiler, birbirlerini dairenin dışına itmeye çalışır. Çember dışına çıkarılmasında ya da rakipler yere düşürüldüğünde puanlar toplanır.

• Yağlı Güreş: Yağlı güreş, ülkemize has bir stildir. Bu stil içerisinde güreşçiler özel bir yağla yağlanırlar. Hedef, rakibi yere yatırmak ve tuş etme durumuna getirmektir. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde özel geleneksel kıyafetler söz konusudur. Yüzlerce yıldır devam eden bu güreşlere aşağıda ayrıca değineceğiz.

Yukarıda bahsettiğimiz stiller, onlarca güreş stilinden sadece birkaçıdır. Hemen hemen her bölgeye ya da kültüre özgü güreş stiller söz konusudur. Güreşler, görüldüğü üzere sosyal yaşamın ve geleneklerin de taşıyıcıları olarak işlev görmüşlerdir. Bu nedenle kültürel olarak da desteklenir ve devam etmesi için girişimlerde bulunulur.

Geleneksel Türk Güreşleri

Ülkemizde gelenek güreş kültürü, yüzlerce yıl öncesine dek uzanır. Bu geniş zaman diliminde Türkiye’de güreş alanında farklı stiller doğmuştur. En önemli Türk güreş stilleri şunlardır:

• Yağlı güreş,
• Karakucak güreşi,
• Aba güreşi,
• Şalvar güreşi,
• Başpehlivan güreşi şeklindedir.

Başpehlivanlık güreşleri, Geleneksel Kırkpınar Yağlı Güreşleri içerisinde kendine yer bulur. Şalvar güreşleri, genel olarak Doğu Anadolu Bölgesi’nde yaygındır. Bölge halkının aynı zamanda dayanışmasına katkı sunması bakımından da değerlidir. Aba güreşlerini de ağırlıklı olarak Doğu Anadolu Bölgesi içerisinde görmekteyiz. Bu güreşin kökenleri de Orta Asya’ya kadar uzanır. Aba, burada giyilen özel kıyafetlerin adıdır.

Karakucak güreşi ise Karadeniz Bölgesi içerisinde yaygın bir stil olarak öne çıkar. Bu güreş türünde tuş etme kavramı yoktur. Rakibi kontrol etme becerilerinize göre puanlar kazanırsınız. Vücut teması bu stilde daha yoğundur. Yağlı güreş stilinin detaylarına ise içeriğimizde sıklıkla değinmeye çalışacağız. Spor Ekranı yağlı güreş müsabakalarının günlerini ve saatlerini aylık olarak oluşturur.

Damga Vurmuş Türk Güreşçiler

Türkiye, güreş kategorisinde dünya genelinde en başarılı ülkelerden bir tanesidir. Nitekim federasyonun 1923 yılında kurulması da bu başarının anahtarı olarak görülebilir. Dünyanın en elit güreşçilerini bünyesinde barındıran Türkiye, bu alanda bir ekol olarak kabul görür. Türk güreşinin en başarılı sporcularını şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Hamza Yerlikaya,
• Rıza Kayaalp,
• Taha Akgül,
• Selçuk Çebi,
• Ahmet Ayık,
• Hamit Kaplan,
• Yaşar Erkan,
• Gazanfer Bilge,
• Celal Atik,
• Yaşar Doğu,
• Hasan Gemici.

Yukarıdaki listede yer alan bazı güreşçilere özel vurgu yapmalıyız. Örneğin Hamza Yerlikaya, hem 1996 hem de 2000 yılında organize edilen Olimpiyat Oyunları’nda altın madalya kazanmıştır. Bu alanda aynı zamanda bir ilki başardığı için de Türkiye güreş tarihinde farklı bir şekilde anımsanır. Rıza Kayaalp ise toplamda 3 kez Dünya Şampiyonu unvanına ulaşmıştır. Selçuk Çebi, Atina’da 2004 senesinde düzenlenen Olimpiyat Oyunları’ndan altın madalya ile dönmüştür.

Önemli Güreş Organizasyonları

Güreş alanında pek çok önemli organizasyondan söz etmek mümkündür. Öncelikle ülkemizde düzenlenen Kırkpınar Yağlı Güreşleri de dünya standartlarında bir kaliteye sahiptir. Ancak uluslararası bir kimliği olmadığı için onu bu kategoride değerlendiremeyiz. Uluslararası düzeyde düzenlenen ve çok büyük prestije sahip olan güreş organizasyonlarının başında elbette Yaz Olimpiyatları gelir. Öte yandan en elit rekabetlere tanık olduğumuz Dünya Güreş Şampiyonası, Avrupa Güreş Şampiyonası, bu doğrultuda değerlendirilebilir. Kırkpınar Yağlı Güreşleri, müsabakaların yanında aynı zamanda bir festival niteliğine de sahiptir. Bu özelliğiyle diğer organizasyonlardan Kırkpınar’ı ayırmamız gerekir.

Olimpik Güreş Terimleri

Olimpik güreş alanında kullanılan bazı terimler şunlardır:

• Tuş: Güreşte ana hedeftir. Güreşçi, rakibini sırt üst yere yatırmalı ve omuzlarından en az birinin yere temas etmesini sağlamalıdır.
• Puanlama: Güreşçilerin teknik hareketleri puanlara yansır. Aynı zamanda cezalar da bu puanları olumsuz yönde etkiler.
• Dokunma: Müsabaka içerisinde rakiplerin birbirleriyle temas halinde olmaları beklenmektedir.
• Hafta: Güreşçi, rakibini bir süre boyunca kontrol edebilirse hafta puanı adı verilen puanı alır.
• Eşitlik: Maç süresinin sonunda puanların eşit olması durumudur. Bu senaryoda süre uzatılır.

Önemli Yağlı Güreş Organizasyonları

Türkiye söz konusu olduğunda çok sayıda yağlı güreş organizasyonundan söz etmek mümkündür ancak bu konuda özellikle Elmalı ve Kırkpınar’a ayrı bir sayfa açabiliriz.

Kırkpınar Yağlı Güreşleri, Türkiye’nin en köklü ve prestijli güreş organizasyonlarından birisidir. Her sene Edirne şehrinde organize edilen bu yarışlar, aynı zamanda bir festival olarak da kabul edilir. Türkiye çapında farklı seviyelerden sayısız güreşçi bu yarışlara dahil edilir. Kırkpınar Güreşleri genellikle haziran ayı içinde düzenlenir. Başpehlivanın seçildiği büyük müsabakalar da bu organizasyona dahildir.  Bu festivalde yağlı güreş stili uygulanır. Türk kültürünün de önemli bir parçası olarak görülen Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali’nde aynı zamanda konserler ve sergiler de kendine yer bulur.

Elmalı Yağlı Güreşleri ise Antalya’da geleneksel biçimde düzenlenir. Özel bir durum oluşmadığı sürece her sene temmuz ayının son haftalarında gerçekleşir. Güreş müsabakaları sayesinde hem köklü bir gelenek yaşatılır hem de yöresel yemekler/kıyafetler genç kuşaklara tanıtılır.

Yağlı Güreş Terimleri

Yağlı güreş terimlerini bazı açılardan olimpik güreş terimlerinden ayırmak gerekir. Yağlı güreşe özgü terimler şu şekildedir:

Pehlivan: Yağlı güreşçilere verilen genel addır.

Kıspet: Yağlı güreş sporcularının müsabaka esnasında giydikleri özel kıyafetin ismidir.

Başaltı: Yağlı güreşçilerin kendi aralarında kullandıkları terimlerden birisidir. Güreşçiler, müsabaka esnasında rakiplerini başaltı denilen bölgeden tutarak mücadelelerini sürdürür.

Ağalık: Yağlı güreşlerde her sene bir ağa belirlenir ve bu kişi güreşin yönetimini büyük ölçüde üstlenir. Ağalar genelde çok deneyimli kişiler arasından belirlenir.

Destur: Yağlı güreşe başlamak için verilen onayı ifade eder.